تحلیل گفتمان ادبیات پژوهشی هویت فرهنگی ایرانیان

Authors
abstract

هدف از پژوهش حاضر بررسی هویت فرهنگی و بحرانی برساختن آن در ادبیات پژوهشی ایران است. بدین منظور با مرور متون پژوهشی چاپ شده در نشریات داخلی به واکاوی چفت و بست های گفتمانی حاکم بر آنها در بحرانی برساختن مفهوم هویت فرهنگی ایرانیان می پردازیم. بدین منظور با مروری بر نسبت هویت فرهنگی با امپریالیسم فرهنگی و جهانی شدن به بررسی انسجام کلی، گره گاه ها، چشم انداز های متن، عناصر مثبت و منفی مطرح شده در متن، تقید ها و پیش فرض ها و معانی ضمنی این متون پرداختیم. در مرحله دوم برای نشان دادن اینکه آیا وضعیت هویت فرهنگی واقعا بحرانی است یا خیر؟ پژوهشی میدانی انجام دادیم. این پژوهش در بین 75 دانشجوی مشغول به تحصیل در خارج از کشور و 75 دانشجوی مشغول به تحصیل در داخل صورت گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت هویت فرهنگی ایرانیان داخل و خارج بر خلاف مدعای گفتمانی مبنی بر بحرانی بودن هویت، در وضعیتی بحرانی به سر نمی برد و بحرانی دیدن وضعیت هویت فرهنگی محصول نگاهی فراتاریخی و صلب به هویت فرهنگی است. دیگر نتایج بخش کمی و تجربی حاکی از بالاتر بودن وجوه دینی و اسلامی هویت فرهنگی در نمونه داخل نسبت به نمونه خارج از کشور بود. همچنین بین دو نمونه تفاوت معناداری در نمره هویت فرهنگی با تأکید بر عناصر ملی مشاهده نشد اگرچه در مرز معناداری بود. هویت فرهنگی دانشجویان خارج از کشور در بعد عناصر ایرانی و ملی بالاتر از نمونه داخل بود. دیگر یافته حاکی از نبود تفاوت معنادار بین دو نمونه در نمره کلی هویت فرهنگی بود. یافته های کمی در نسبت با یافته های حاصل از تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تلویزیون و تأثیرات کاشتی آن بر هویت فرهنگی ایرانیان

این مقاله به بیان تأثیرات تلویزیون در عرصه فرهنگ با تأکید بر مقوله‌های هویت قومی و ملی می‌پردازد. نتایج طرح‌شده که حاصل بخشی از یک پژوهش علمی در مرکز تحقیقات صدا و سیما است نشان می‌دهد از سویی در سه بخش برنامه‌های طنز، خبر و سریال در برخی مقوله‌های هویت پیام‌هایی به طور متوالی از تلویزیون ایران پخش شده و بینندگان در معرض این پیام‌ها قرار گرفته‌اند؛ و از سوی دیگر تماشای تلویزیون تأثیری بر هویت ق...

full text

هویت فرهنگی ایرانیان از رویکرد‌های نظری تا مؤلفه‌های بنیادی

هویت یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار می‌رود؛ پدیده‌ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می‌سازد. در یک نگاه کلی می‌توان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود؛ رویکردی که هویت را در کنار غیریت مورد توجه قرار داده و بدین سان واحد تحلیل خود و دیگری را در حوزه هویت برجسته می‌سازد؛ اما وقتی از هویت فرهنگی سخن م...

full text

گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان (تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها)

تحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهم‌ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال‌های ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می‌پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها ب...

full text

تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات

تحلیل گفتمان انتقادی و نقد زبان شناختی با ادبیات از طریق مطالعات تحلیل متون ادبی، سبک شناسی و نقد ادبی مرتبط است. تحلیل گران گفتمان انتقادی بر این باورند که متون ادبی نیز مانند سایر متون در خدمت ارتباط اند. از این رو آنها را نیز می توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. تاریخ، ساختارهای اجتماعی و ایدئولوژی در نقد زبان شناختی از منابع اصلی دانش به شمار می روند و تحلیل گرانِ رویکرد تحلیل گفتمان ان...

full text

عناصر هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛ موردکاوی سند «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان»

این نوشتار به دنبال پاسخ به این سؤال است که هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سند «مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان» دارای چه لایه­ها و عناصری است؟ دستاوردهای این تحقیق نشان از این دارد که هویت فرهنگی در سند مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان شامل دو لایه هویت فرهنگیِ اسلامی که دربرگیرنده عناصری چون معنویت و توحید، اسلام و مذهب تشیع و معارف قرآنی، هم‌گرایی فرهنگی، دفع ظلم و ظلم‌ستیزی، ولایت­مداری، اخلاق و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات میان فرهنگی

جلد ۱۱، شماره ۲۸، صفحات ۶۷-۱۰۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023